Escultura pública na Coruña
Vecinos de pedra
Os gobernantes coruñeses amplían
periodicamente o parque escultórico da cidade da Coruña, criticado duramente por un comité de especialistas do Consello da Cultura Galega. 14-07-2008 (Aínda que sae nesta data neste xornal,o informe é de 2000)
ANA RODRÍGUEZ. A Coruña. Ningún neno sen xoguete, ningunha rotonda sen estatua. Periodicamente, as institucións senten a necesidade de inaugurar un convidado de pedra que se muda á cidade con mellor ou peor resultado estético ou urbanístico. Amoblar, embelecer, dialogar coa cidade, dar entidade a limbos urbanos, humanizar ámbitos de relación... serían algunhas das calidades que un Goberno local como o coruñés debería esixir a calquera autor que vaia transformar cunha obra calquera espazo público. Faio? O Consello da Cultura Galega suspende a xestión realizada, neste sentido, no Palacio de María Pita. Da estatua da heroína fala, e non moi ben, un informe deste órgano asesor e consultivo da Xunta. A arte nos espazos públicos é un relatorio elaborado pola súa sección de Artes Plásticas e coordinada pola catedrática de Arte Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela, María Luisa Sobrino Manzanares. O documento critica "a presenza anacrónica" do monumento de José Castiñeiras a María Pita na praza que leva o seu nome: "Posúe toda a retórica figurativa e alegórica do monumento decimonónico -pedestal, lume aceso, actitude heroica- e revístese dunha linguaxe non moi diferente aos erixidos pola ditadura franquista aos mortos na Guerra". Tamén lle deben chirriar os oídos ao "clónico guerreiro do omnipresente Botero" situado na entrada da Domus e aos catorce escultores do conxunto do Xardín de Hércules que, "competindo coa Torre", sitúase ao longo do paseo marítimo da Coruña. "Excepto o Bosque de Menhires de Manolo Paz"(Ver fotografia mais abaixo), continúa o relatorio, "este xardín de esculturas constitúe o primeiro exemplo da nefasta decoración que se realiza noutros paseos marítimos da provincia". O Consello da Cultura Galega manifesta que o proxecto "parece secundar esteticamente a campaña levada a cabo polo alcalde Francisco Vázquez na cidade" coa localización de esculturas dedicadas a "temas anecdóticos ao longo das súas rúas ou prazas: as Catalinas, os Surfeiros, o Reloxo de Pulseira das Lagoas..."Non é A Coruña a única diana dos especialistas da institución. En xeral, reprochan "a falta de criterio" que "adoita presidir os programas escultóricos en Galicia". "Salvo excepcións, son pouco máis que un fenómeno epidérmico e decorativo", continúa, "que cultiva cualificacións tan pouco favorables como a de monotonía sobre monotonía, fealdad sobre fealdad, cando non é definida abertamente como kitsch". Entende a catedrática María Luisa Sobrino que a arte pública constitúe un instrumento que políticos e burócratas usan en función dos seus intereses, "tendendo a promocionar indiscriminadamente obras, a maioría das veces, bastante deplorables". "Descoñecen o rigor, o valor e a lexitimidade da obra contemporánea", engade a profesora, que tamén asinou estudos como Escultura contemporánea no espazo urbano e Cidade e escultura pública, monumentos, intencións iconográficas e presenza plástica. Sinala que o Goberno local coruñés da última década debe sentirse aludido cando reprocha esa necesidade dos concellos de "coroar case obrigatoriamente as súas rotondas cunha escultura ou adornar os seus paseos marítimos con obras que seguen decisións e gustos unipersonales", e que son encargadas de forma arbitraria a calquera artista, "dispondo do espazo da cidade coma se fose o seu espazo privado".Aínda que A Coruña leva a palma, hai outras cidades que tampouco saen moi ben paradas do informe. Vigo e o equipo do alcalde Soto a finais dos oitenta reciben un bo repaso. Entre os rexeitamentos, a fonte dos cabalos da praza de España e os Mariñeiros de Ramón Conde, que, "deixando á beira o seu excesivo investimento, comporta unha estética digna dos mellores tempos do fascismo". O inevitable monumento do cruzamento de camiños de Lalín ou o do Monte do Gozo en Santiago son tamén exemplo "deste arbitrario amueblamiento decorativo" en Galicia. O estudo do equipo de especialistas do Consello da Cultura Galega asume que hai algunha cara para a cruz, aínda que de forma excepcional. Verbi gratia, a actuación no parque de Bonaval de Santiago ou dúas pezas viguesas: pórtaa do Atlántico, de Silverio Rivas -"unha obra que actúa como elemento de ordenación e significación urbana e dota á praza de identificación e cohesión"-, e o Sireno, de Francisco Leiro, no estreito espazo da Porta do Sol -"banalizando a convención da retórica do monumental"-. Na Coruña, salvo o Bosque dos Menhires de Manolo Paz, non hai nada, pero nada, que se salve na análise da entidade autonómica. Conclúen que a arte pública é un xénero "tan ben intencionado como desacreditado", pero que se fai difícil que se lle considere necesario "ante a avalancha de realizacións pseudoartísticas de todo tipo que invaden as cidades". Os especialistas chegan a unha recomendación para non seguir equivocándose, que trasladan a todas as administracións , entre elas, ao Concello da Coruña: confiar a selección, non a un "gusto persoal", senón a comités de expertos e profesionais relacionados coa arte, coa política, a arquitectura, a sociología, a promoción cultural e o urbanismo.
MANOLO PAZ, UNHA BONITA OBRA DE 1995
Manolo Paz,nacido en 1957,vive e traballa en Cambados.
Chama a atención a interesante disposición dos ocos nas pedras.
Fotografía de OALONSO
No hay comentarios:
Publicar un comentario